Były próbki tłumaczeń polskich, czas na inne języki, które znam. I chodzi tu o znajomość choćby bierną (w językach taka jest możliwa). Wbrew pozorom zatem nie skończy się na angielskim :-), choć od niego zacznę. Dysponuję ośmioma egzemplarzami po angielsku, w tym mieszczą się cztery tłumaczenia.
Zacznijmy jednak od oryginału francuskiego, który brzmi tak:
"Voici mon secret. Il est très simple : on ne voit bien qu’avec le cœur. L’essentiel est invisible pour les yeux."
Co na to Brytyjczycy? Bardzo proszę:
Irene Testot-Ferry:
"Now here is my secret. It is very simple. It is only with one's heart that one can see clearly. What is essential is invisible to the eye".
Katherine Woods:
"And now here is my secret, a very simple secret: It is only with the heart that one can see rightly; what is essential is invisible to the eye".
T.V.F. Cuffe:
"Now here is my secret, very simple: you can only see things clearly with your heart. What is essential is invisible to the eye."
Richard Howard:
"Here is my secret. It's quite simple: One sees clearly only with the heart. Anything essential is invisible to the eyes."
W języku łacińskim brzmi pięknie i mądrze, jak to w
łacinie (tłumaczył Augusto Haury):
„Quod ce teras celavi, hoc Est; Est autem
simplicissimuum: animo tantum bene cernimus. Quae plurimi sunt, oculis cerni
non possunt.”
Natomiast po niemiecku, w tłumaczeniu Grete i Josefa
Leitgeb brzmi to tak:
„Hier mein
Geheimnis. Es ist ganz finfach: Man sieht nur mit dem Herzen Gut. Das
Wesentliche ist für die Augen unsichtbar.“
Z kolej śpiewny rosyjski w tłumaczeniu Норы
Галь przekonuje nas, że:
„Вот мой секрет, он оченъ прост: зорко одно лишь
сердце. Самого лавного глазами не увидишь.”
Przy okazji: to mój najnowszy nabytek. Wyszukałam nie ruszając się z miejsca :-)
A hiszpański (w przekładzie
Bonifacio del Carril) ujął to następująco:
„He aquí mi sekreto.
Es muy simple: no se puede ver bien, sólo con el corazón. Lo esential es
invisible a los ojos.”
Nasi południowi sąsiedzi, Czesi, ujęli to zaś
tak (słowami Zdeňki Stavinohovej):
„Tady je to mé tajemství, úplně prostinké: správně
vidíme jen srdcem. Co je důležité, je oěím
neviditelné.”
Na to Włosi, za pomocą swojego przedstawiciela
Nini Bompiani Bregoli ripostują:
„Ecco il Mio segreto. É
molto semplice: non si veole bene che col cuore. L’essenziale è invisibile agli occhi.”
I wreszcie puenta chorwacka, w ujęciu Ivana Kušana:
„Slušaj Moju tajnu. Vrlo je jednostajna: samo Se sercem dobro vidi.
Ono bitno nevidijivo je očima.”
Pięknie, prawda? W każdym języku wyczuwam nacisk na co innego. Potwierdzałoby to zatem hipotezę relatywizmu językowego Sapira – Whorfa z 1930r., zgodnie z którą używany język wpływa w mniejszym lub większym stopniu na sposób myślenia.
Mnie najbardziej podoba się ta "esencjonalność", zwłaszcza w języku angielskim. Od razu przypomina mi się dzieciństwo, esencja herbaciana w kamionkowym czajniczku oraz to, co najważniejsze czyli czas z rodziną, dom i bezpieczeństwo.
Moje "ujęcie" (niekoniecznie tłumaczenie polskie) brzmiałoby zatem tak:
"Oto moja tajemnica, jest prosta: sedno poznaje się tylko sercem. To, co najistotniejsze (esencja) jest nieosiągalne dla oczu."
A to magnesiki na lodówkę :-)
